همزمان با ۲۸ جولای (روز جهانی هپاتیت) وبینار علمی تحت عنوان “هپاتیت و چالش‌های آن در افغانستان” توسط مرکز تحقیقات طبی دانشگاه کاتب با همکاری دانشکده طب معالجوی دانشگاه کاتب از طریق نرم‌افزار زوم و به‌صورت لایف در فیسبوک دانشگاه کاتب برگزار گردید.
در این وبینار علمی، ارائه‌کنندگانی از نهادهای دولتی و انجیوهای صحی حضور داشتند. وبینار با صحبت دکتر سید حمید موسوی ریاست تحقیقات علمی دانشگاه کاتب و با معرفی سخنرانان برنامه آغاز گردید.
در ادامه، دکتر سید موید علویان پروفیسور هپاتولوژیست و استاد دانشگاه در مورد بار هپاتیت بی و سی در منطقه توضیحات ارزشمندی را ارائه دادند و به‌صورت تخصصی راهکارها و چالش‌های موجود در تشخیص، تداوی و وقایه این بیماری‌ها را ارائه کردند. دکتر سید موید علویان علاقه‌مندی خود را در جهت امضا تفاهم‌نامه‌های مشترک بین دانشگاه‌ها و مراکز علمی نشان دادند. ایشان فرمودند که با استراژی‌های درست می‌توانیم هپاتیت سی را در کشور افغانستان ریشه‌کن کنیم و با داروهایی که در چند سال اخیر جهت تداوی هپاتیت سی تولید شده است با هزینه‌های بسیار کم این بیماری را می‌توان درمان کرد. همچنین، بحث واکسیناسیون هپاتیت بی را بسیار مهم و با اهمیت دانستند و گفتند باید واکسیناسیون هپاتیت بی از اولویت‌های برنامه‌های وزارت صحت عامه کشور افغانستان باشد.
در ادامه‌ی وبینار، دکتر نجم السما شفاجو متخصص نسایی و ولادی و رئیس انجمن نسایی و ولادی افغانستان در رابطه با مشکلات پرسونل و متخصصین نسایی و ولادی در مواجه با بیماران هپاتیت پرزنتیشن کاملی و پر محتوایی را ارائه کردند. ایشان یکی از مهمترین چالش‌ها را مبتلاشدن زنان حامله به هپاتیت بی و سی یاد کرد و گفتند که متاسفانه مشکلات کمبود واکسن و ایمونوگلوبولین باعث شده است که بخصوص در ولایات منجر به ولادت فرزندان مبتلا به هپاتیت شوند و همچنین توضیحات بسیار کاملی را در مورد راه‌کارهای مواجه با این بیماران ارائه کردند. در ادامه، دکتر حمیده فصیحی استاد دانشگاه کاتب بیان کردند که پاندمی کووید ۱۹ یک دوران چالش برانگیز برای تمام کشورهای جهان در تمام ابعاد خدمات صحت عامه می‌باشد. با توجه به روز جهانی هپاتیت، یکی از مسائلی که در این پاندمی مورد بررسی و نظر قرار می‌گیرد. بحث تاثیرات کووید ۱۹ بر بیماری‌های کبدی از جمله هپاتیت می‌باشد. ویروس SARS COV2 پس از اتصال به رسپتورهای ACE-2 که در سطح تمام سلول‌های بدن و بویژه سیستم تنفسی، گوارشی و کبد و ادراری هست از روش‌های مختلفی می‌تواند باعث آسیب کبدی و یا تاثیر مخرب بر بافت کبدی که از قبل دچار هپاتیت بوده، شود. تاثیر مخرب به‌صورت مستقیم و پس از اتصال خود ویروس با حجرات کبدی، ایجاد پروسه التهابی در اثر فعال شدن سیستم ایمنی و تولید مارکرهای التهابی، احتقان ایجاد شده در اثر تخریب اندوتلیوم عروق کبدی، کمبود پروتیین‌های موثر در انعقاد و ایمنی در اثر تخریب حجرات کبد، و تاثیر داروهای مورد استفاده در درمان کووید ۱۹ همگی می‌توانند به کبد سالم و یا دچار هپاتیت آسیب وارد کنند. اما آنچه که در دوران پاندمی کووید ۱۹ مهم و نگران‌کننده می‌باشد، توقف برنامه‌ها و استراتژی‌های کنترل هپاتیت در سراسر جهان می‌باشد. بر اساس تحقیقات و آنالیزهای اپیدمیولوژیک و آماری انجام شده، عدم جبران تاخیر یکساله‌ای که در دوران پاندمی کووید ۱۹ در استراتژی‌های مدیریت و کنترل هپاتیت و به خصوص هپاتیت C ایجاد کرده می‌تواند باعث عدم تشخیص ۹۰۶۰۰۰ کیس مبتلا و عدم درمان ۷۴۶۰۰۰ از این موارد، و همچنین عدم کنترل عوارض ناشی از آن شود. از این رو به کارگیری استراتژی‌های جدید برای اسکرینینگ و تشخیص موارد به صورت سراسری و عاجل باید اتخاذ شود. یکی از استراتژی‌های پیشنهادی، اسکرینینگ یکباره تمام جمعیت بزرگسال از نظر هپاتیت می‌باشد که بر طبق تحقیقات انجام شده Cost-effective خواهد بود. سایر استراتژی‌ها عبارتند از: افزایش آگاهی بخشی، افزایش دسترسی به خدمات اسکرینینگ و کنترل هپاتیت، افزایش کمپین‌های مربوطه، سهولت تست‌های لابراتوار، افزایش دسترسی به داروها و واکسن هپاتیت، و همچنین تکمیل واکسیناسیون کووید ۱۹ جهت پایان دادن به پاندمی و از سرگیری استراتژی‌های کنترل هپاتیت می‌باشد.
در ادامه، جناب دکتر دستگیر نظری سخنگوی وزارت صحت عامه و رئیس معافیت کتلوی وزارت صحت عامه سخنرانی خود را با عنوان “Effect of hep B Birth dose on getting the immunity against Hep B” در مورد اهمیت واکسیناسیون هپاتیت بی نکات بسیار ارزشمندی را ارایه دادند و گفتند که تا به امروز بیشتر ۴۶ فیصد اطفال در افغانستان تحت پوشش این واکسن قرار گرفته اند و خاطر نشان کردند که بدنبال این هستیم که طی پروگرام‌های دیگر سطح این پوشش این واکسن به‌صورت همگانی افزایش بدهیم.
در ادامه‌ی وبینار، دکتر سید محمد رضا حسینی بر لزوم اجرای استراتژی‌های وقایوی در کاهش و کنترول اپیدمی بیماری هپاتیت بی موثر دانست و یکی از استراتژی‌های موثر را تطبیق برنامه واکسیناسیون برای کل افراد جامعه بخصوص اطفال تازه متولد شده طی ۲۴ ساعت اولیه از مادران باردار HBSAg مثبت می‌باشد. اجرای برنامه‌ی غربالگری برای گروپ‌های در معرض خطر هپاتیت بی از جمله معتادین زرقی، زنان حامله، زندانیان، کدرهای طبی، دیالیزی‌ها، اهداکنندگان خون و پیوندگیرندگان اعضا و … موثر دانستند. در این استراتژی، بر افزایش سطح دانش و آگاهی کل افراد جامعه با برگزاری کمپین‌های آگاهی‌دهی در زمینه هپاتیت از طریق کادرهای درمانی، مولوی‌ها، ریش سفیدان و افراد ذی‌نفوذ بسیار موثر می‌باشد. در اخیر، وجود یک سیستم دیتابیس فراگیر در سطح ولایات برای جمع‌آوری آمار و ارقام مبتلایان هپاتیت بی نقش موثری در پلان‌گذاری ومداخلات موثر در جهت کاهش تعداد مبتلایان خواهد داشت.
در ادامه، دکتر سید حمید موسوی ریاست تحقیقات علمی دانشگاه در ارتباط با مشکلات موجود در بانک خون و عدم اسکرینینگ مناسب اهداکنندگان خون در بانک خون اشاره کردند و همچنین عدم واکسیناسیون بیماران خاص مثل بیماران هموفیلی و تالاسمی بدلیل استفاده این بیماران از خون و فراورده‌های خونی تاکید بیشتر داشتند. دکتر موسوی اشاره داشتند که دانشگاه‌ها و مراکز علمی نقش موثری در آگاهی‌دهی و اطلاع‌رسانی این امراض در سطح جامعه می‌توانند داشته باشند و در ادامه گفتند که نقش دانشگاه‌ها در همکاری با ابعاد مختلف با وزارت صحت عامه می‌تواند بسیار سازنده و موثر باشد. به‌خصوص در حوزه تحقیقات علمی باید وزارت صحت عامه دیتابیس‌های خود نظیر HIS را در اختیار محققین در دانشگاه‌ها بدهند تا با مطالعات مختلف علمی روی این دیتابیس‌ها و آنالیز آن‌ها نقش مهمی در پلان‌گذاری‌ها وسیاست‌های کلان وزارت صحت عامه داشته باشند.
در اخیر وبینار، داکتر صاحب فدا محمد پیکان در مورد آمار و ارقام بیماران هپاتیت و معلومات عمومی در مورد این بیماری در سطح کشور توضیحات ارزشمندی را ارائه کردند و تجربیات بسیار ارزشمند خودشان را در دوره‌ای که معین عرضه خدمات صحی بودند بیان داشتند. در ختم وبینار هم علاقه‌مندانی از داخل و خارج کشور سوالات مرتبط با بیماری هپاتیت را پرسیدند که متخصصین عزیز پاسخ‌های لازم را به اشتراک کنندگان دادند.
Comment is not allowed
