مقدمه
یک اصل در سازمان بهداشت جهانی در راس همه پروژه ها قرار دارد و آن ” پیشگیری بهتر از درمان است” می باشد. به منظور به دست آوردن اطلاعات لازم برای آموزش و ایجاد بستر های لازم به منظور پیشگیری از بیماری ها و حوادث، همیشه نیازمند تحقیقات هستیم. افغانستان و در مرحله بعد ولایت کابل، مورد هدف عوامل تهدید کننده سلامتی قرار دارد. در این بین نقش مراکز آموزشی و تحقیقاتی در بهبود این وضعیت و فراهم کردن زمینه تحقیقات بسیار مهم است. آموزش آکادمیک در سراسر دنیا جزو امور بدیهی و روتین در حال اجرا می باشد.
دانشگاه کاتب یکی از دانشگاه های خصوصی طراز اول در سطح افغانستان می باشد. دانشکده طب معالجوی دانشگاه کاتب یکی از دانشکده های فعال دانشگاه بوده و با استفاده از اساتید مجرب و مسلکی، به عنوان یکی از بهترین مراکز آموزشی مطرح در سطح افغانستان است. با توجه به اینکه آموزش در دانشگاه کاتب به بهترین شکل و کیفیت در حال ارائه می باشد، طبق اهداف برنامه استراتژیک دانشگاه کاتب، تحقیقات و پژوهش از اهمیت خاصی بر خوردار بوده و در حال حاضر تمرکز زیادی روی این موضوع شده است. مدیریت تحقیقات علمی دانشگاه کاتب در حال حاضر با نشر کتب، انتشار مقالات به صورت فصلنامه علمی پزوهشی کاتب، برگزاری ورکشاپ ها و برنامه های علمی و تحقیقاتی در راستای ارتقای ظرفیت اساتید و محصلان گرامی، در حال پیش برد اهداف کلان دانشگاه می باشد. با توجه به نیاز اساسی افغانستان به مرکز تحقیقاتی که به صورت بالینی و کلینیکی توانایی انجام طرح های تحقیقاتی را داشته باشد ، دانشگاه کاتب به دنبال راه اندازی مرکز تحقیقات بالینی طبی بود که خوشبختانه مرکز تحقیقات طبی کار خود را رسما شروع کرده است. مرکز تحقیقات بالینی طبی کاتب به منظور تمرکز روی طرح های تحقیقاتی بالینی که به صورت واضح و قابل لمس، مشکل یا سوالی از مسائل جاری در ولایت کابل در زمینه بیماری ها، داروهای مورد استفاده، کیفیت آب و هوا، تاثیر آموزش و پیشگیری از بیماری ها را پاسخ می دهد، راه اندازی شد. بدیهی است در ادامه این مرکز با استفاده از پژوهشگران شایسته و متخصص در رشته های مختلف از عموم پژوهشگران حاضر در افغانستان، با تحلیل و بحث های جامع پیرامون مسائل مطرح شده و نتایج به دست آمده از طرح های تحقیقاتی، راه حل یا طرح عملیاتی کاربردی جامعی را برای حل مشکلات و مسائل مطرح شده، ارئه خواهد کرد.
– اهداف:
تعاریف
مرکز تحقیقات
کوچکترین واحد تحقیقاتی است که به درخواسـت بـالاترین مقـام مسـئول سـازمان متقاضی در یکی از زمینه هاي علوم طبی به تصویب رسیده باشد.
پژوهشکده
واحد تحقیقاتی است متشکل از حـداقل سـه مرکـز تحقیقـاتی مـرتبط داراي مجـوز قطعی با مدیریت واحد و فضاي فیزیکی مناسب که به تصویب رسیده باشد.
پژوهشگاه
واحد تحقیقاتی با استقلال مالی و مدیریت واحد کـه داراي حـداقل سـه پژوهشـکده مرتبط مصوب با مدیریت واحد و فضاي فیزیکی مناسب باشد.
پژوهشگر
پژوهشگر به دارندگان مدارك تحصیلی لیسانس و بالاتر مـورد تائیـد وزارت تحصیلات عالی اطلاق می شودکه به فعالیت تحقیقاتی اشتغال دارد.
پژوهشگر تمام وقت
پژوهشگري است که با ابلاغ رئیس واحد تحقیقاتی حداقل 30 ساعت در هفتـه در آن واحد حضور داشته و به فعالیت تحقیقاتی اشتغال داشته باشد
پژوهشگر نیمه وقت
پژوهشگري است که با ابلاغ رئیس واحد تحقیقاتی کمتـر 30 سـاعت و حـداقل 10 ساعت در هفته در آن واحد حضور داشته و به فعالیت تحقیقاتی اشتغال داشته باشـد.
تبصره1 : هر پژوهشگر می تواند حداکثر در یک واحد تحقیقات به صورت تمام وقـت و یا در دو واحد تحقیقات به صورت نیمه وقت همکاري نمایند.
پژوهشگر پاره وقت
پژوهشگري است که با ابلاغ رئیس واحد تحقیقات کمتر از 10 ساعت در هفته در آن واحد حضور داشته و به فعالیت تحقیقاتی و یا مشاوره اي اشتغال داشته باشد.
ماده 1-ترکیب تیم پژوهشی:
1- دبیر و پژوهشگر اصلی تیم پژوهشی
2- پژوهشگران تیم پژوهشی
تبصره2- تیم پژوهشی متشکل از حداقل 1 و یا حداکثر 5 پژوهشگرمی‌باشد.
ماده 2- دبیر تیم پژوهشی:
استاد دانشگاه کاتب یا دیگر دانشگاه ها، دارای توانایی و سابقه ی پژوهشی و عضو تیم.
ماده 3- وظایف دبیر و پژوهشگر اصلی تیم پژوهشی:
1- تهیه طرح نامه پژوهشی
2- برنامه ریزی تشکیل جلسه هماهنگی برای اجرای طرح و تنظیم گزارش عملکرد تیم پژوهشی.
3- ارائه گزارش پیشرفت کار به صورت ماهیانه یا هر سه ماه یکبار با توجه به رشته تخصصی.
4- مدیریت مالی و اجرایی برای پیشبرد سریع طرح
تشکیلات مرکز تحقیقات
مدیر مرکز تحقیقات
از اعضای کادر دانشکده طب معالجوی و از طرف مدیریت مرکز تحقیقات وبا حکم معاونت علمی تدریسی منصوب شد. مدیریت تحقیقات علمی دانشگاه مسئول نظارت بر کلیه فعالیتهاي علمی و تحقیقاتی واحد مربوطه خواهد بود.
پژوهشگر اصلی طرح
توسط رئیس مرکز انتخاب و مسئول هماهنگی و نظارت بر امور تحقیقـات و بخشـهاي علمـی خواهد بود. ایشان اعضای تیم تحقیقاتی خود را براساس ظرفیت های محققان انتخاب می کند و موظف است به صورت ماهیانه گزارش مکتوب از میزان پیشرفت طرح تحقیقاتی به رئیس مرکز تحقیقات طبی ارائه کند.
پژوهشگر
افرادی هستند که طبق تصمیم پژوهشگر اصلی طرح تحقیقاتی انتخاب می شوند و شرح وظایف محول شده از طرف پژوهشگر اصلی را اجرا می کنند. پژوهشگران می توانند از بین اساتید حاضر در دانشگاه، خارج دانشگاه و محصلان حداقل سمستر 5 به بعد باشند.
تبصره3: تامین اعتبار بودجه از طرف ریاست دانشگاه در ابتدا، و در ادامه از محل بودجه معاونت علمی تدریسی و مدیریت مرکز تحقیقات دانشگاه می باشد. هم چنین در حین انجام طرح های تحقیقاتی، مدیریت تحقیقات یا معاونت علمی تدریسی با ارتباط با سفارت خانه ها، NGOها و مراکز حمایوی از طرح های تحقیقاتی طبی می توان میزانی از بودجه را تامین و به حساب خزانه دانشگاه واریز کرد. در صورت تامین بودجه به میزان بالا بر اساس اهمیت طرح، بعد از تخصیص بودجه دیگر طرح ها، پیشنهاد می شود درصدی از بودجه را به عنوان پاداش و بر اساس تصمیم پژوهشگر اصلی طرح، بین مجریان طرح تقسیم کرد.
نظارت و ارزشیابی مرکز تحقیقات
تبصره 1 :در صورتیکه مراکز تحقیقاتی داراي دست آورد پژوهشی ویژه اي غیر از مقاله ماننـد ثبت اختراع، ابتکار، نوع آوري، حل معضل بهداشتی، در سطح ملی یـا ولایت باشـد، معـادل مقاله تعیین می شود.
حوزه های تحقیقاتی
