محمدتقی محقق ۹، آناهیتا صادقی ۹
۹- دانشجوی دکتری حقوق بینالملل، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران و نویسنده مسئول ۹
۹- کارشناس حقوق، دانشکده حقوق، دانشگاه مفید، قم، ایران
چکیده
تا پیش از جنگ جهانی اول هیچ محدودیتی در توسل به زور در عرصه بینالمللی وجود نداشت. از
دستاوردهای مهم سازمان ملل متحد در جهان معاصر و حقوق بینالملل اصل ممنوعیت توسل به زور میباشد
که این اصل موجب محدودیت برای کشورها در کاربرد زور شده است. از این رو در مهمترین سند حقوقی
بینالمللی پس از پایان جنگ جهانی دوم یعنی منشور ملل متحد در مورد این اصل در بند ۰ ماده ۹ پرداخته
است. همچنین به رویه دولتها و سازمانهای بینالمللی و دیوان بینالمللی داگستری در تایید این اصل
میتوان اشاره کرد. البته طبق این اصل در برخی موارد این اصل در برخی واحدهای سیاسی توسل به زور را
با توجیهات مختلف مشروع جلوه میدهند که در نوشتار به بررسی آن پرداخته شده است. همانگونه که
ایالت متحده آمریکا در حمله نظامی به افغانستان و عراق این توسل به زور را مشروع تلقی نمود و اعلام کرد
که به دفاع مشروع از نوع پیشگیرانه و پیشدستانه پرداخته است. دیوان بینالمللی دادگستری، حکم کرده
است که ماده ۹ منشور، مبین حقوق بینالملل عام است؛ هم شامل منع توسل به زور و هم منع تهدید به
زور است. کمیسیون حقوق بینالملل نیز با این نظر موافق است همچنین مجمع عمومی نیز تاکید نمود که
تعهد به خودداری از تهدید و توسل به زور در روابط بینالمللی، نه صرفا بر اعضای سازمان ملل متحد بلکه
بر ذمه کلیه کشورها قرار دارد.
واژههای کلیدی: توسل به زور، مداخله بشردوستانه، دفاع مشروع، نظام امنیت جمعی، دگماتیسم
اشتراک گذاری :
